این روزها، هنگامیکه حرف از یک گلخانه به میان میآید، میتوان یک فضای سرپوشیده از شیشهها و یک زمین خصوصی برای رشد گیاهان متعدد را تصور کرد. ولی گلخانه هوشمند پا را یک گام فراتر گذاشته و با ترکیبی از علم، تجهیزات هوشمند و همچنین استفاده بهینه از منابع، فضای بهتری را جهت رشد گیاهان فراهم نموده است. در حقیقت هوشمند سازی گلخانه از قبیل کارهای مهم و ضروری برای این فضا است. چرا که گلخانه فضای حساسی است که به دما و رطوبت خاصی جهت رشد بهتر گیاهان نیاز دارد. هوشمند سازی گلخانه یکی از بهترین راهکارها جهت بهبود عملکرد گلخانه است. در این مقاله از سایت خانه ناب، در رابطه با هزینه هوشمند سازی گلخانه، مزایا و … صحبت خواهیم کرد.
هوشمند سازی گلخانه چیست؟
نخستین سازههای گلخانه مربوط به صدها سال پیش میباشد که در حال حاضر با پیشرفت فناوری ظاهر و تجهیزات گلخانهها به طور کل تغییر کرده است. با این وجود کارکرد و هدف اصلی بر روی ایجاد شرایط ایده آل در راستای دوام بیشتر گیاهان و افزایش محصول تمرکز دارد. هوشمند سازی گلخانه در واقع به معنای تعبیه و استفاده از سیستمهای کامپیوتری و هوشمند جهت نظارت و کنترل عواملی از جمله تنظیم دما و رطوبت، آبیاری، شدت نور و تهویه است. با هوشمند سازی گلخانه احتیاج به نیروی انسانی کاهش یافته و امکان کنترل و مدیریت از راه دور فراهم میشود. این تجهیزات به صورت 24 ساعته شرایط گلخانه را به طور داده ذخیره میکنند و این اطلاعات را به دستگاههای کنترل کننده ارسال مینمایند تا گلخانه دار اقدامات لازم را انجام دهد.
ضرورت هوشمند سازی گلخانه
عموما هیچ یک از کشاورزان از محصولات بیشتر و با کیفیت تر و در نتیجه سود بیشتر بدش نمیآید. از طرفی دیگر تغییرات آب و هوایی، گرم شدن زمین، کمبود منابع و افزایش روز افزون جمعیت، افزایش آلودگی منابع آبی و خاکی و هوا صنعت کشاورزی را تحت تاثیر خود قرار داده است. همچنین تکنولوژی در صنعت کشاورزی و گلخانه ای پیشرفتهای قابل توجهی داشته و به کمک جوامع انسانی آمده است. استفاده از این فناوری مزیتهای بسیار زیادی داشته و مسیر توسعه و پیشرفت گلخانهها را هموارتر میکند.
ساخت گلخانه هوشمند به وسیله شرکتهای هوشمند سازی به کشاورزان و گلخانه داران کمک کرده تا بهترین بهره وری را از نیروی انسانی خود داشته باشند و با ثبت، کنترل و مدیریت تمامی فاکتورها، احتمال وجود خطا را به حداقل رسانده و همچنین پرورش و رشد گیاهان را آسان تر و سریع تر کرده و مقدار برداشت محصولات در هر دوره را افزایش دهد. به علاوه از منابع موجود و در اختیار به شکل بهینه استفاده نموده و در پایان با بالا رفتن کیفیت محصول خود، بازدهی به نسبت عالی داشته باشند.
هزینه هوشمند سازی گلخانه
هزینه اجرای هوشمند سازی گلخانه بستگی به عوامل متعددی از جمله اندازه گلخانه، نوع تجهیزات هوشمند و مقدار دقت و کیفیت تجهیزات، میزان دقت و کیفیت تجهیزات، سطح هوشمند سازی مورد نظر، نوع محصولات کشاورزی و نیازهای آبیاری و … دارد. همچنین هوشمند سازی گلخانه شامل انرژی مصرفی تجهیزات، هزینههای نصب و راه اندازی، تعمیر و نگهداری، آموزش نیروی کار فنی جهت استفاده از تجهیزات و … است. در حالت کلی، هزینه هوشمند سازی گلخانه به صورت گسترده متفاوت است و میتواند طبق نیازها و شرایط خاص هر گلخانه متغیر باشد. هر چند با وجود هزینههای اولیه زیاد، هوشمند سازی گلخانه در حالت کلی میتواند موحب افزایش بهره وری و کاهش هزینههای عملیاتی شود.
هزینه هوشمند سازی گلخانه یک رقم ثابت و از قبل تعیین شده نیست و عوامل بسیار زیادی در مشخص کردن میزان هزینهها تاثیر گذار هستند که یکی از این عوامل متراژ گلخانه است، عموما هر چه اندازه گلخانه بزرگ تر باشد هزینه تعبیه تجهیزات هوشمند سازی نیز بیشتر خواهد بود. یکی دیگر از مواردی که بر مشخص سازی هزینه هوشمند سازی گلخانه تاثیر میگذارد، شرایط اقلیمی گلخانه است. به عنوان مثال، چنانچه دریافت نور گلخانه پایین باشد، تعبیه سیستم نور مصنوعی با استفاده از لامپهای رشد گیاه امری مهم و ضروری است.
مراحل هوشمند سازی گلخانه
جهت اجرای کامل مراحل هوشمند سازی گلخانه باید همه عوامل تاثیرگذار بر رشد گل و گیاهان به سیستم هوشمند وصل شوند. در ادامه این مقاله به موارد اساسی در مراحل هوشمند سازی گلخانه اشاره خواهیم کرد:
آبیاری | آبیاری یکی از مهم ترین عوامل رشد گل و گیاه است. در نتیجه یکی از مهم ترین مراحل هوشمند سازی گلخانه، ایجاد یک سیستم هوشمند جهت آبیاری است تا در مواقع لزوم اقدامات لازم را صورت دهد. |
تهویه
|
تهویه مناسب هوای گلخانه نقش بسیار مهمی در بهبود عملکرد گیاهان دارد. به علاوه عدم ایجاد تهویه مناسب میتواند باعث شیوع بیماریها و آفات در میان گیاهان گلخانه شود. با هوشمند سازی تهویه، گلخانه شما همواره از هوای تازه و مناسب بهره مند خواهد شد. |
رطوبت
|
حفظ رطوبت لازم در فضای گلخانه یکی از موارد مهم است. خشک شدن محیط سبب پژمردگی گیاهان و افزایش بیش از اندازه رطوبت در محیط، گلخانه را در معرض تولید انواع بیماریها مخصوصا بیماریهای قارچی قرار میدهد. البته با توجه به تغییرات دمایی، رطوبت گلخانه همیشه باید در محدوده ۶۰ تا ۷۵ درصد باقی بماند، در نهایت تعبیه یک دستگاه کنترل گر رطوبت، از مهم ترین مراحل هوشمند سازی گلخانه است. |
سیستم گرمایشی و سرمایشی
|
تغییرات دما در فضای خارجی گلخانه نباید سبب افزایش یا کاهش شدید دمای گلخانه شود، این کار منجر به ایجاد شوک در گیاهان و در نهایت پژمردگی آنها خواهد شد. در نتیجه تعبیه سیستمهای خنک کننده برای روزهای داغ تابستان و سیستمهای گرمایشی برای فصول سرد از الزامات هر گلخانه محسوب میشود. هوشمند سازی این سیستمها به شما کمک کرده که همیشه دمای داخلی گلخانه را در محدوده مشخصی نگه دارید تا همواره گیاهانی شاداب داشته باشید. |
لیست دستگاههای هوشمند سازی
حالا که با مراحل هوشمند سازی گلخانه به صورت مختصر آشنا شدیم، نوبت به معرفی دستگاهها و سیستمهای هوشمند سازی رسیده است. وظیفه مهم و اصلی این دستگاهها ثبت اطلاعات در رابطه با شرایط گلخانه و گیاهان آن است، اطلاعات ثبت شده در پردازشگر مرکزی به تلفن همراه هوشمند یا لپ تاپی که نرم افزارهای کنترل گر بر روی آنها نصب شده، ارسال میشود. در نتیجه گلخانه دار میتواند حتی از راه دور اقدامات مورد نظر را جهت نگهداری از گیاهان، تنها با چند کلیک ساده انجام دهد.
دستگاه هوشمند آبیاری
در ابتدا باید مه پاشهای اتوماتیک جهت آبیاری گیاهان در مکانهای مناسب نصب شوند، آب باید به صورت یکنواخت و کافی به تمامی گیاهان برسد. مرحله بعدی نصب و راه اندازی رطوبت سنج برای خاک گیاهان است. در نتیجه هرگاه رطوبت سنج هوشمند تشخیص دهد خاک گیاهان خشک شده است، مه پاشها به صورت اتوماتیک و بدون احتیاج به دخالت نیروی انسانی نسبت به آبیاری اقدام مینمایند.
سیستم مدیریت محصول
با نرم افزارهای مربوطه، کلیه فرآیندها و عملیات گلخانه از جمله مدیریت منابع، برنامه ریزی کاشت و برداشت، ثبت و نمایش دادههای سنسورها، تحلیل دادهها و تصمیم گیریدر رابطه با آن فراهم میشود.
دستگاه هوشمند رطوبت
این سنسور همیشه بر مقدار رطوبت محیط گلخانه نظارت و کنترل دارد و هر گاه رطوبت از مقدار مشخص شده کمتر یا بیشتر شود با ایجاد هشدار بر روی دستگاه گیرنده، به گلخانه دار اطلاع خواهد داد.
سیستمهای مدیریت انرژی
در سیستم هوشمند سازی گلخانههای، سیستمهای مدیریت مصرف انرژی جهت کاهش هزینهها و بهینه سازی مصرف انرژی مورد استفاده قرار میگیرند. این سیستم شامل سیستمهای تولید برق خورشیدی، سیستمهای مدیریت روشنایی و سیستمهای ذخیره انرژی است.
دستگاه هوشمند تنظیم دما
جهت تنظیم دما از سنسور کنترل دمای هوشمند استفاده میشود که برای این کار با نصب چند ترموستات در مکانهای متعدد گلخانه، دمای داخلی گلخانه به صورت دقیق پایش میشود. ترموستاتها به سیستم مرکزی متصل شده و در صورت تغییر دما ضمن هشدار به گلخانه دار، بسته به نوع سیستم نسبت به فعال کردن تجهیزات گرمایشی یا سرمایشی اقدام مینمایند.
سیستم تهویه
این سیستم همان گونه که از نامش پیدا است، در جهت تهویه گلخانه، تنظیم مقدار دما و رطوبت هوا مورد استفاده قرار میگیرد. این سیستم شامل سیستمهای تهویه از جمله دستگاههای خنک کننده، گرم کننده، کانالها فنها، ، تجهیزات جانبی و … است.
دستگاه هوشمند تنظیم نور
هوشمند سازی سیستم روشنایی گلخانه به دو صورت به شما کمک میکند. در روش اول شما میتوانید به واسطه کنترل از راه دور با ایجاد سایه مصنوعی مقدار نور دریافتی از خورشید را کاهش دهید. در روش دوم در صورت استفاده از لامپهای رشد گل و گیاه به راحتی میتوانید مقدار نور و زمان روشن و خاموش کردن لامپهای رشد گل و گیاه را کنترل و مدیریت کنید.
دستگاه هوشمند تشخیص گاز
این سنسور نیز به عنوان یکی از دستگاههای هوشمند سازی گلخانه شناخته میشود که نصب آن ایمنی محیط گلخانه شما را افزایش میدهد. وظیفه سنسورها شناسایی مقدار گاز کربن دی اکسید و سایر گازها است و در صورت غلظت بیش از اندازه میزان گاز با ارسال هشدار برای گلخانه دار، احتمال وجود خطر را اعلام میکند.
تاثیر گلخانه هوشمند بر کشاورزی
همان گونه که پیشتر نیز به آن اشاره کردیم هدف از کشاورزی ایجاد شرایط ایده آل برای رشد بهتر گل و گیاهان است. یکی از مهم ترین معایب کشاورزی سنتی تاثیر بسیار زیاد و پررنگ عوامل خارجی بر کشت و کار است. از تغییرات جوی گرفته تا حمله آفات و شیوع بیماریهای گیاهی؛ کشت گلخانه ای میتواند تا حد چشمگیری تاثیر این عوامل را کاهش دهد، ولی هوشمند سازی گلخانه توانسته منجر به ارتقا فرآیند پرورش گل و گیاه را به مرحله بسیار بالاتری شود. از مهم ترین تاثیرات هوشمند سازی گلخانه بر کشاورزی میتوان به رشد بهتر گیاهان و افزایش کیفیت محصولات اشاره نمود.
مزایای کنترل هوشمند گلخانه
هوشمند سازی گلخانه مزیتهای بسیار زیادی دارد که در ادامه این مبحث به آنها اشاره میکنیم:
- نظارت و کنترل از راه دور: با استفاده از سیستمهای هوشمند، کشاورزان قادر به مدیریت و کنترل گلخانههای خود از راه دور هستند. از طریق تجهیزات هوشمند در گلخانه میتوان همه علائم و تغییرات را به آسانی و از هر نقطه ای فقط با دسترسی به اینترنت تحت نظر داشت. همه عوامل موثر بر رشد از قبیل نور، آبیاری، کود دهی، دما و رطوبت به طور کامل تحت نظارت شما خواهند بود و هر زمان بخواهید میتوانید تغییرات مورد نظر را اعمال کنید.
- کاهش هزینه نیروی انسانی: از دیگر مزیتهای هوشمند سازی گلخانه این است که احتیاج به استخدام کارگر را کمتر میکند. زیرا بدون احتیاج به دخالت نیروی انسانی، تجهیزات هوشمند همه موارد را بررسی کرده و تنظیمات لازم را انجام میدهند.
- قابلیت برنامه ریزی: این خصوصیت یکی از بهترین مزیتهای هوشمند سازی گلخانه ای است. شما میتوانید برنامههای مورد نظر خود را همچون تعیین زمان و مقدار آبیاری و دیگر موارد را در سیستم مرکزی وارد نمایید. تجهیزات هوشمند بدون احتیاج به دخالت شما به صورت خودکار همه کارها را انجام خواهند داد.
- کنترل دقیق شرایط محیطی: با استفاده از سیستمهای هوشمند، گلخانههای هوشمند میتوانند نور، رطوبت، دما و سایر پارامترهای محیطی را به طور دقیق کنترل کنند که این امر موجب میشود که گیاهان به بهترین نحو ممکن رشد کنند.
- کاهش مصرف منابع آب: سیستمهای هوشمند میتوانند مقدار آب مورد نیاز گل و گیاهان را با توجه به شرایط محیطی و احتیاجات واقعی تخمین بزنند. در نهایت به کاهش مصرف آب و صرفه جویی در این خصوص کمک میکند.
- افزایش عملکرد محصولات: شرایط محیطی بهینه شده به تمامی گلخانه داران کمک کرده تا تولید و کیفیت محصولات را افزایش دهند.
- کاهش استفاده از کود و سموم شیمیایی: با کنترل دقیق شرایط و محیط رشد گیاهان، مقدار استفاده از کود و سموم شیمیایی کاهش یافته و در پایان به کشاورزی پایدارتری منجر میشود.
- پیش بینی و پیشگیری از بیماریها: سیستمهای هوشمند گلخانه با استفاده از تجزیه و تحلیل دادهها، بیماریها و آفات گل و گیاهان را پیش بینی و اقدامات پیشگیرانه را فراهم میسازد.
- کاهش هدررفت محصولات: با بهبود مدیریت و کنترل شرایط محیطی، اتلاف محصولات کاهش مییابد. چرا که شرایط رشد و توسعه بهینه گل و گیاهان فراهم میشود.
این موارد تنها تعدادی از مزیتهای گلخانههای هوشمند هستند. با توجه به پیشرفتهای تکنولوژی، انتظار میرود که این گونه کشاورزی در آینده بیشتر توسعه یافته و کمک مؤثری به رشد و توسعه پایدار کشاورزی منجر شود.
سخن آخر
یک گلخانه، همیشه در معرض آسیبهایی از جمله نشت گاز، آتش سوزی، آفات و تلف شدن محصولات، نبود نور و دمای مناسب و … است که منجر به خسارات مالی بسیار زیادی خواهد شد. در نتیجه جهت کنترل و پیشگیری از خسارات و آسیبها هوشمند سازی گلخانه بهترین راهکار به شمار میآید. چرا که علاوه بر کنترل دقیق و پیشگیری از خسارات، سبب صرفه جویی در هزینههای مصرفی و همچنین کاهش هزینههای مربوط به نیروی انسانی خواهد شد. سیستمهای هوشمند سازی با عملکرد پیشرفته و دقیق، شما را قادر ساخته در هر زمان و مکان به وسیله تلفن همراه خود، گلخانه خود را نظارت و مدیریت کنید.
در این مقاله از سایت خانه ناب در رابطه با هزینه هوشمند سازی گلخانه، مزایای آن و … صحبت کردیم. چنانچه در این زمینه سوالی دارید میتوانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید. همچنین جهت خرید تجهیزات هوشمند میتوانید به فروشگاه ما مراجعه نمایید.